Stofbeheersing is risicobeheersing
Een publicatie van de “Timmerfabrikant” mei 2019
Filtersysteemspecialist Modesta uit Putten doet samen met machinefabrikant Anderson Europe voor het eerst mee aan de Ligna. Daarbij richt de onderneming zich op bewustwording en kennisverspreiding over nut en (wettelijke) noodzaak van een deugdelijke filterinstallatie.
Salesmanager Jan Plette: “Het begint met bewustwording, onder andere via een EVD. Elke timmerfabrikant die zich het brand- en explosierisico en eventuele vervolgschade van een verouderde filterinstallatie realiseert, of deze aan den lijve heeft ondervonden, weet dat een filtersysteem allesbehalve vrijblijvend is.”
Recentelijk had ontwerper, bouwer en installateur van filtersystemen Modesta in zijn fabriek in Putten circa dertig risicodeskundigen van verzekeraar Achmea over de vloer. Modesta praatte ze in een themamiddag bij over brandveiligheid en Atex bij stofafzuiging. Salesmanager Jan Plette: “De wet- en regelgeving is behalve erg uitgebreid, ook erg abstract. Er is daarom een grote behoefte aan praktijkkennis over brand- en explosieveiligheid. Binnen de houtbranche bemoeit SKH zich daar gelukkig ook mee, onder andere in voorlichting en certificering. En het moet gezegd, onze klanten moeten op dit vlak ook meer en meer op de hoogte zijn van regelgeving en risico’s. SKH (in de persoon van Atex-deskundige Bram Hemmer) en de aanwezige QEX-certificaathouders (fabrikanten en leveranciers van houtstof afzuiginstallaties met gecertificeerde kennis) benadrukken dat ook op de jaarlijkse zogenoemde EVD- dagen van SKH. Een filtersysteem is allesbehalve vrijblijvend.”
EVD
Bedrijven waar bij werkzaamheden houtstof vrijkomt, zijn verplicht tot het uitvoeren van een inventarisatie voor brand- en explosierisico’s en het hebben van een zogenoemd Explosie Veiligheids Document (EVD). De meeste bedrijven beschikken tegenwoordig wel over een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E), maar de daaraan gekoppelde EVD vergt een extra inspanning. Zonder begeleiding, zoals op de SKH EVD-dag wordt aangeboden, blijft het vaak te lang liggen.Tijdens de EVD-dag ondersteunt een deskundig adviseur (van een van de QEX-certificaathouders) de ondernemer in een dagdeel één op één bij het invullen van de inventarisatie, het maken van de beoordeling en het plan van aanpak. Plette: “Het enige dat wij vragen, is dat de deelnemer informatie van de in het bedrijf aanwezige machines, de afzuiginstallatie, motopslag en spuiterij, voorafgaand aan de EVD-dag, digitaal naar SKH opstuurt zodat deze in je eigen EVD kan worden verwerkt. Een EVD is ook een goed en nuttig middel om je in de materie te verdiepen en het levert je ook direct wat op. Het EVD, zo is de ervaring van SKH, is het eerste waar verzekeringsmaatschappijen en instanties om vragen na een brand of explosie, aldus Plette.”Zonder EVD loop je vaak onnodige risico’s en kom je er te laat achter dat je met soms kleine aanpassingen grote schades of zelfs letsel had kunnen voorkomen. In het EVD wordt gewerkt met handige stroomdiagrammen waarmee de installatie-eigenaar ook zelf snel kan inschatten of hij contact moet opnemen met zijn leverancier. Installaties tot 8.000 m3/h die binnen staan dienen aan strenge eisen te voldoen, overdruk systemen en open systemen waarbij plastic zakken en filterslangen zichtbaar zijn, kunnen sowieso niet meer."
QEX
SKH certificeert fabrikanten en leveranciers van stof afzuiginstallaties die kwaliteitszorg in de meest brede zin hoog in het vaandel hebben staan. De kwaliteitszorg heeft zowel betrekking op de orderdoorloopprocedure als op de kwaliteit van de te leveren installaties. Bedrijven zoals Modesta die door SKH voor dit QEX-keurmerk (Quality Extraction Systems) zijn gecertificeerd, worden gecontroleerd op hun ontwerp- en productieprocessen. Ook voert SKH periodiek controles uit op de door QEX- certificaathouders opgeleverde installaties. Plette:“Het keurmerk verzekert de koper van een goed ontworpen en op de juiste wijze geplaatste en werkende stof afzuiginstallatie. Daarnaast voldoet deze verifieerbaar aan geldende veiligheidseisen en wettelijke vereisten op het vlak van de hoeveelheid stof op de werkplek. Daarnaast beschikt de gebruiker van de installatie over bewijsvoering ten opzichte van externe partijen, zoals de milieuvergunning verlenende overheid, verzekeringsmaatschappijen en controlerende instanties. De stofinstallatie past binnen de RI&E van het bedrijf en voldoet aan alle geldende wettelijke veiligheidsei- sen zoals Machinerichtlijn en Atex-wetgeving.”
Bewustwording
Plette ziet het liefst de aandacht voor de filterinstallatie in de timmerindustrie toenemen tot het niveau van voor de crisis.“Wat je ziet is dat er in en na de crisis in de timmerindustrie weinig aan stofafzuiging is gedaan. Dat betekent dat er op het moment her en der nog best veel oude installaties staan.Tot 2010 verkochten wij in de houtindustrie veel nieuwe installaties. Daarna is dat behoorlijk teruggelopen en zijn we ons verder gaan verbreden tot de agro- en recyclingindustrie. Je merkt nu dat ook in de houtsector de vervangingsmarkt weer langzaam oppakt. Het heeft zin om een goede afweging te maken of je voor aanpassing van de bestaande installatie gaat of totale vervanging.” Installaties van vóór 2003 (het jaar dat de Atex-regels werden aangescherpt) zullen sowieso langs de meetlat gehouden moeten worden, schat Plette in.“Maar ook met explosieontlasting en blusleiding voldoen installaties vaak niet aan alle eisen, zo ontbreekt bijvoorbeeld meestal de explosieontlasting op de retourlucht. Het begint met bewustwording, onder andere via een EVD. De focus ligt nu vooral op nieuwe bewerkingsmachines, maar elke timmerfabrikant die zich het brand- en explosierisico en eventuele vervolgschade van een verouderde filterinstallatie realiseert, of deze aan den lijve heeft ondervonden, weet dat dat te eenzijdig is.”
De eerstvolgende EVD-dag van SKH is op 29 juni 2019 in Wageningen. Kijk op skh.nl voor meer informatie en deelname.
Modesta is op de Ligna 2019 te vinden in Hal 11 stand D77, samen met Anderson Europe.